Pijawki
Pijawki z hodowli
Pijawki używane w medycynie pochodzą wyłącznie ze specjalnych hodowli. Muszą być czyste, aby nie przenosiły żadnych chorób. Z tego też powodu, pijawka używana w hirudoterapii jest przeznaczona wyłącznie dla jednego pacjenta, a w przypadku niektórych schorzeń, pijawek używa się jednorazowo. Po zabiegu pijawka jest utylizowana.
Aktualnie w całej Unii Europejskiej pijawki lekarskie znajdują się pod ścisłą ochroną gatunkową i ich pozyskiwanie z nielicznych już środowisk naturalnych jest prawnie zabronione i karalne. Kiedyś stosowano je masowo i populacja została przetrzebiona. Jedynym legalnym sposobem zaopatrzenia się w pijawki jest ich zakup od firmy, która prowadzi ich kontrolowaną hodowlę laboratoryjną. Hodowlą pijawek zajmuje się kilkanaście firm w europie.
Hodowla pijawek jest dość skomplikowana, a hodowca musi dysponować wieloma zezwoleniami. Ponadto hodowla musi być pod stałym nadzorem lekarza weterynarii.
Terapie pijawkowe przeżywają obecnie w świecie renesans i stają się ponownie modne. Oferować je więc mogą do sprzedaży różne osoby, a także firmy szukające szybkiego zysku. Pijawki te pochodzić mogą z „odzysku” i mogły już być wykorzystywane w hirudoterapii (w leczeniu innych ludzi). Stanowić więc mogą bardzo poważne źródło zakażeń. Znaczna ilość oferowanych do sprzedaży pijawek lekarskich, pochodzi z nielegalnych połowów ze środowiska naturalnego, bądź hodowli w różnych otwartych zbiornikach wodnych, bez kontrolowanego i będącego pod nadzorem lekarzy weterynarii ich karmienia. Odżywianie się tych pijawek krwią przypadkowo napotykanych żywicieli (w tym krwią ptaków migrujących z krajów tropikalnych), często chorych lub będących nosicielami groźnych chorób (np. grypy ptasiej), stanowi bardzo poważne źródło zakażeń chorobami wirusowymi, bakteryjnymi, pasożytniczymi oraz pochodzenia odzwierzęcego (choroba szalonych krów). Mogą one być także przyczyną wielu ciężkich zatruć chemicznych. Część znajdujących się w obrocie na terenie Polski pijawek lekarskich przywożona jest ze wschodu, gdzie do ich karmienia wykorzystywana jest świeża krew bydlęca. Stanowi to ogromne zagrożenie obecności w nich prionów (specyficznych substancji białkowych) powodujących BSM (chorobę szalonych krów). Należy także pamiętać, że w różnych otwartych zbiornikach wodnych, żyje wiele mikroorganizmów, w tym także chorobotwórczych. Mogą one zakażać ciało pijawki i być przenoszone do krwi przyszłych żywicieli (pacjentów), powodując takie choroby jak zapalenia tkanki łącznej, zakażenia oczu, artretyzm, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie otrzewnej, zapalenie opon mózgowych, posocznicę i wiele innych równie niebezpiecznych schorzeń. Do hirudoterapii nadają się wyłącznie pijawki hodowane w izolowanych warunkach laboratoryjnych, bez najmniejszego kontaktu z otoczeniem zewnętrznym oraz żywione w sposób kontrolowany. Są one wprawdzie droższe, ale zapewniają pełne bezpieczeństwo dla leczonych nimi ludzi.